ریجابنام
ریجابکشور
ایراناستان
استان کرمانشاهشـهرستان
شـهرستان دالاهواطلاعات اثرنام محلی
ریژاو (هورامان)کاربری کنونی
گردشگری، کرند غرب پرورش ماهی، باغداریدیرینگی
دوره ایلخانیدورهٔ ساخت اثر
دوره ایلخانیـاطلاعات ثبتیشمارهٔ ثبت
۲۱۷۹۷تاریخ ثبت ملی
۲۶ اسفند ۱۳۸۶
روی نقشـه ایران
۳۴°۲۸′۲۴″شمالی ۴۵°۵۸′۵۸″شرقی / ۳۴٫۴۷۳۴۶۴۱°شمالی ۴۵٫۹۸۲۷۵°شرقی
ریجاب (ریژاو) نام یکی از شـهرهای استان کرمانشاه مـی‌باشد. کرند غرب این شـهر درون ۱۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه درون مسیر دالاهو بـه سرپل ذهاب واقع است.[۱]
منطقه ریجاب با وسعت ۱۲۰ کیلومتر مربع درون غرب استان کرمانشاه واقع شده‌است کـه از نظر تقسیمات سیـاسی، جزء شـهرستان دالاهو مـی‌باشد. کرند غرب این منطقه از سمت شمال بـه شـهرستان ثلاث باباجانی، از شرق بـه شـهر کرندغرب، از جنوب و غرب بـه شـهرستان سرپل ذهاب محدود مـیشود. ریجاب درون عرضهای جغرافیـایی ۳۴ درجه و ۳۰ دقیقه که تا ۳۴ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی و طول‌های جغرافیـایی ۴۵ درجه و ۲۵ دقیقه که تا ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی قرار گرفته‌است.[۲]
ریجاب یکی از ۵۰ منطقه نمونـه گردشگردی استان کرمانشاه است.[۳]
مرکز شـهر ریجاب، بان مزاران هست و روستاهای تابعه آن عبارتند از: بان مزاران، داراب، شالان، ژالکه، باباجانی عبدالحمـید، شـهرک ریجاب، کوشکری، زرده، سید محمد و قلقله یـاران.
زبان اغلب اهالی این شـهر گورانی (هورامـی) مـی‌باشد.
البته درون چند سال گذشته عشایر جاف کوچرو بـه تدریج تخته قاپی شده و در ریجاب ساکن شدند.
وجه تسمـیه
واژه ریجاب درون واقع عربی شده واژه «ریژاو» هست که درون زبان کردی سه معنا به منظور آن متصور هست که مناسبترین آن «ریژاو بـه معنی محل ریزش آب» مـی‌باشد. وجه تسمـیه ریجاب، وجود رود خروشان الوند و آبشارهای زیبای آن هست که از دامنـه کوه دالاهو سرچشمـه مـی‌گیرد.[۴][۵]
ریجاب درون لغتنامـه دهخدا
ریجاب. (اِخ) دهی از بخش کرند شـهرستان شاه آباد. دارای ۵۵۰ تن سکنـه. محصول عمدهٔ آنجا مـیوه و غلات و حبوب و توتون و لبنیـات و انجیر و انار و گردوی آن بـه فراوانی و خوبی معروف است. زیـارتگاه ابودجانـه درون آن مورد توجه اهل تسنن است. سه آبادی ریجاب، یـاران و زرده بـه نام دهستان ریجاب خوانده مـیشود. (از فرهنگ جغرافیـایی ایران ج 5).[۶]
جمعیت
براساس سرشماری مرکز آمار ایران درون سال ۱۳۹۰، جمعیت ریجاب ۱۳۳۸۶ نفر (۲۸۲۷خانوار) بوده‌است.[۷]
پیشینـه تاریخی
مظاهر و مـیراث‌های باشکوه و درخشان تاریخی هم چون دیوار دفاعی یزدگرد سوم آخرین پادشاهان ساسان، آتشگاه ریجاب، مجموعه قلعه یزدگرد سوم و غیره همگی گویـای تاریخی درخشان درون ریجاب مـی‌باشد.
قرار گرفتن ریجاب درون حاشیـه جاده شاهی و گردنـه پاتاق (دروازه غربی فلات ایران) مزید بر موقعیت مطلوب و مناسب طبیعی ریجاب کـه اهمـیت استراتژیکی ریجاب را دو چندان کرده‌است چنانچه از تواریخ کهن هم چون تاریخ ایران باستان از حسن پیرنیـا بر مـی‌آید، شاهان ساسانی درون سفرهای شاهی و سیـاسی خود بین پایتخت‌ها، چند وقتی را درون ریجاب اتراق مـی‌کرده‌اند. من‌حیث‌المجموع آثار و ابنیـه کهن و باستانی درون ریجاب حاکی از قدمت مس و تاریخی ریجاب از همان ادوار باستان که تا به امروز مـی‌باشد. درون دوران اسلامـی نیز با بنای مسجد عبدالله بن عمر درون زمان دومـین خلیفه راشدین که تا دوران مـیانـه و معاصر، روند رو بـه پیشرفتی را درون ریجاب مـی‌توان نظاره کرد.[۸]
زبان و گویش مردم
مردم منطقه ریجاب درون گذشته بـه زبان گورانی اورامـی صحبت مـی‌د چنانچه امروز بسیـاری از زنان و مردان مسن ریجابی و مردم روستای زرده بـه این گویش تکلم مـی‌کنند ولی امروزه بـه دلیل همجوار بودن با دیگر مناطق، درون زبان گورانی (اورامـی) تغییراتی شکل گرفته و اکثر مردم بـه زبان کردی کلهری و (جافی) صحبت مـی‌کنند.
جاذبه‌های طبیعی
۱- رودخانـه الوند
رودخانـه الوند یـا هلوند (به معنای شیرین) تنـها رودخانـه ریجاب است. این رودخانـه از ارتفاعات سیـاه دانـه واقع درون کوه‌های دالاهو سرچشمـه مـی‌گیرد و پس از طی مسیر پر پیچ و خم باغ‌های گردو، وارد شـهرهای مرزی سرپل زهاب و قصرشیرین و سپس وارد کشور همسایـه، عراق مـیشود.
۲- آبشارها
آبشار ریجاب یکی از بلندترین آبشارهای ایران است
آبشار ریجاب درون قسمت شمال غرب شـهرک ریجاب و در روستای ژالکه واقع شده و یکی از جمله بلندترین آبشارهای ایران محسوب مـیشود. درون قسمت بالای این آبشار روستایی با نام ژالکه و در قسمت پایین این آبشار با عبور از دره هونـه بـه روستای پیران منتهی مـیشود. روبروی همـین آبشار، آبشار زیبای دیگری قرار دارد.
۳- چشمـه‌ها
چشمـه‌های متعددی درون منطقه ریجاب وجود دارد کـه تعداد آن‌ها بـه بیش از بیست چشمـه مـی‌رسد اما از عمده‌ترین آن‌ها از نظر آبدهی چشمـه‌هایی با نام‌های حشانـه و کولیتان مـی‌باشد کـه قسمت اعظم آب رودخانـه را تأمـین مـی‌کند. چشمـه غصلان کـه در بابایـادگار واقع شده و از آن بـه عنوان آب شفابخش یـاد مـی‌کنند.
۴- دره‌ها
یکی از جلوه‌های زیبای طبیعت ریجاب، ساختار توپوگرافیک آن است. به‌طور کلی عمده‌ترین دره‌های جنگلی و کوهستانی ریجاب عبارتند از: دره لرز، دره تاویـان، دره مران، انجیر کلان، دره صالحان، قمـه قوله، دره هونان، دره تاریکه، دره چنار، مری بول، دره علارو و دره هونـه.
دره‌های جنگلی ریجاب عمدتاً درون امتداد رودخانـه الوند کشیده شده‌اند و پیرامون آن را انبوهی از جنگل‌های گیـاهی متنوع فرا گرفته‌است. دره‌های کوهستانی هم عمدتاً درون مـیان قله‌های مرتفع قرار گرفته و جولانگاه رودخانـه دایمـی و خروشان الوند هستند.[۹]
۵- پوشش جنگلی و گیـاهی
برخی از درختان و درخچه‌های جنگلی منطقه ریجاب عبارتند از: بلوط، پسته کوهی، زالزالک، آلبالوی وحشی، تمشک وحشی، بید، انجیر، گردو، انار، چنار، انگور، هلو، و زیتون.
گیـاهان داروئی کـه در ریجاب بـه وفور یـافت مـی‌شوند عبارتند از: چینور، گنور و ریواس، سماق، اسپن یـا اسپند، زو، کنگر، سیرونـه، پیچک و کول، قارچ، تولکه، ترشکه، گیلاخه، چاوبازه، شن، سیـاکوز، و غیره.
جاذبه‌های تاریخی
جاذبه‌های تاریخی منطقه ریجاب بالغ بر ۲۵ اثر باستانی و ۴ اثر اسلامـی مـی‌باشد کـه در اینجا بـه معرفی آن‌ها مـی‌پردازیم:[۸]
۱- بانمزاران:
در مقابل راهی کـه برای رفتند بـه بابایـادگار از آن عبور مـی‌کنند تپه بزرگی قرار دارد کـه بقایـای قلعه عظیمـی درون آن دیده مـیشود. متأسفانـه بـه عبت تصرفی کـه در اراضی قلعه شده‌است قسمت اعظم قلعه با خاک یکسان شده‌است. ابعاد تقریبی این قلعه حدود ۱۰۰*۱۵۰ متر است.
۲- قلعه گه (قلعه کوچک):
از راهی کـه بانمزاران را بـه سرآب کُنار مـی‌پیوندد درون محلی کـه قبلاً ابتدای باغ‌های ریجاب است، بقایـای قلعه کوچکی دیده مـیشود کـه اهالی محل بـه نام مالک آن قلعه را «قلعه گه جیران» مـی‌نامند. این قلعه درون روزگار آبادانی دو طبقه بوده کـه فعلاً چند اتاق از طبقه تحتانی و پی قلعه فوقانی باقی مانده‌است.
۳- قبر سلطان سی قلی مـه (سلطان صد خزانـه دار):
در ابتدای روستای شالان درون جهت غربی قبرستان کهنـه بر روی تپه آتشگاهی دیده مـیشود کـه از آتشگاه گنبد کلایی کوچکتر بود، ولی از آن سالمتر باقی مانده‌است. این آتشگاه بـه ابعاد ۳٫۶*۳٫۷ متر هست و شش متر هم ارتفاع دارد. قسمتی از گنبد این آتشگاه درون طول زمان آسیب دیده و ریخته‌است.
۴- قلعه و برج خاموشی:
در باغی کـه امروز بـه حاج حبیب قادری تعلق دارد بقایـای قلعه و برجی دیده مـیشود کـه دارای دو طبقه است. چند اتاق از طبقه تحتانی قلعه سالم باقی مانده‌است. جنب دیوار غربی قلعه برجی شبیـه بـه مناره‌های اسلامـی ایرانی وجود دارد با این تفاوت کـه هرقدر از پایین بـه بالا بنگریم مـی‌بینیم کـه برج رفته رفته باریک‌تر مـیشود. درون داخل این برج پلکان مارپیچی که تا بالای برج ادامـه دارد و در آن جا بـه سکویی مستطیلی شکل کـه رو بـه مشرق قرار گرفته، ختم مـیشود.
۵-زندان دوناب:
پانصد متر بالاتر از برج خاموشی درون ساحل چپ رودخانـه النود تپه‌ای کـه درخت‌های گردو و گلابی وحشی آن را پوشانده‌است قرار دارد. بر این تپه بقایـای قلعه‌ای کـه از روزگار ساسانیـان برجاست وجود دارد.
۶- پل دروازه:
در مسیر راه ساسانی بـه معبری مـی‌رسیم کـه راه رودخانـه الوند از وسط آن مـی‌گذرد. این معبر بـه صورت دو دیوار سنگی درآمده و مثل آن هست که دست تصرف کار بشر درون طبیعت دخالت کرده و کوه‌ها را بـه دو نیمـه ساخته و از وسط آن راه و رودخانـه را عبور داده‌است. این معبر، کوه «تلاش» را از کوه «یویـا» متمایز مـی‌کند. این معبر را اهالی پل دروازه مـی‌خوانند.
۷- قلعه ویرانـه:
درست درون بالای خط الراس کوه تلاش درون حیطی کـه مسلط بر پل دروازه مـی‌باشد بقایـای قلعه‌ای موجود هست که مـی‌توان چهار اتاق مستطیل شکل درون آن تشخیص داد.
۸- بهشت و دوزخ:
اگر مسیر راه ساسانی را از پل دروازه بـه طرف سراب کُنار ادامـه دهیم نزدیک بـه آسیـاب خراب قدیمـی پنج نقطه تراشیده شده درون سنگ را مـی‌بینیم کـه اهالی محل بـه آن‌ها بهشت و دوزخ مـی‌گویند. این صفحه‌های تراشیده شده طوری قرار دارند کـه چهار عدد از آن‌ها درون داخل هم حجاری شده و یکی درون زیر آن‌ها قرار گرفته‌است. صفحات تراشیده شده مستطیل شکل بوده و چهار عدد آن‌ها با تاقی جناقی زینت شده‌اند. تنـها یکی از آن‌ها تاق گهواره‌ای شکل دارد.
۹- گمـهٔ ملک (گنبد ملک):
در فاصله صد متری از مسجد عبدالله بـه عمر ریجاب، آتشگاهی دیده مـیشود بـه ابعاد ۴٫۵*۴٫۳ متر کـه ضلع جنوبی آن بر جا مانده ولی از دیوارهای دیگر قسمت‌هایی باقی مانده‌است.
۱۰- قلعه تاش خزی:
در جایی کـه اهالی بـه آن تاش خزی مـی‌گویند بقایـای برج مستطیل شکلی کـه به وسیلهٔ یک تیغه بـه دو قسمت تقسیم شده بـه چشم مـی‌خورد. این برج درون راه ساسانی و جوگوری (نـهر گبری) مسلط مـی‌باشد.
۱۱- قلعه سرآب کُنار:
بر روی کوهی کـه اهالی محل آن‌ها «برویت» مـی‌گویند درون جنوب سرآب کُنار کـه از سطح رودخانـه قریب ۱۵۰ متر فاصله دارد، بقایـای سرج ساسانی دیده مـیشود. این بقایـا عبارتند از ضلع جنوبی برج کـه مشرف بر قریـه ریجاب قدیم (ریجاب بالا) است. دو طرف این برج دو آتشدان قرار گرفته‌اند، اولی با قطر ۲۲ و عمق ۱۶ سانتی‌متر و دومـی با قطر ۲۲ و عمق ۱۴ سانتی‌متر.
۱۲- برج ریجاب:
در ابتدای منطقه ریجاب و در ساحل چپ رودخانـه الوند، باغی احداث شده‌است کـه قبلاً بـه نام مالک آن «مرحوم درویش احمد زالی» معروف بود. درون این باغ بقایـای برج مستطیل شکلی دیده مـیشود. این برج بـه دو اتاق تقسیم شده‌است. مصالح این برج از قلوه سنگ و ملاط معمول ساسانی است. برج ریجاب تنـها اثر باستانی هست که از مسیر جاده معروف ساسانی خارج شده و تقریباً ۴۰۰ متر با جاده فاصله دارد.
۱۳- قلعه بان زرده:
در باغ بزرگی کـه در وسط قریـه زرده قرار گرفته‌است بقایـای یک قلعه عظیم بـه شکل مستطیل بـه ابعاد تقریبی ۱۵۰*۱۰۰ متر قرار دارد کـه در روزگار آبادانی چهار برح مدور درون چهار زاویـهٔ قلعه بوده‌اند و امروز قسمتی از دو برج قلعه بر جا مانده‌است.
۱۴- قلعه یزدگرد سوم ساسانی
در مشرق بان زرده بر فراز یکی از قلل مرتفع کوه «دالاهو» بقایـای یک قلعه بزرگ و مستحکم نظامـی بـه چشم مـی‌خورد کـه اهالی محل آن را «قلعه یزدگردی» مـی‌نامند. بنای این قلعه درون اصل دو طبقه بوده و هم‌اکنون قسمت اعظم از این بنای معظم بر جا باقی مانده‌است. اتاق‌های این قلعه اکثراً وسیع و به شکل مستطیل و با تاقی گهواره‌ای است.
در وقفنامـه‌ای کـه در اوایل قرن دهم یعنی درون حدود سال ۹۳۲، یکی از امرای ذهاب به منظور بقعه بابایـادگار تنظیم کرده، اینجا را «سرای زرد یزدگردی» یـادداشت کرده‌است.
در سال ۹۱ این اثر درون فهرست موقت مـیراث جهانی قرار گرفت.[۱۰]
۱۵- گچ گنبد:
در نزدیکی روستای بان زرده درون محلی کـه به «گچ گنبد» معروف هست اخیراً توسط هیئت باستان شناسان خاکبرداری و گمانـه زنی شده‌است. درون عمق نزدیک سطح زمـین دیوارهای آجری با ملاط کشف گردید و سپس طبقه اول ساختمانی دیده شد کـه با گچ بری‌ها زینت یـافته بودند. قطعاتی از این گچ بری‌های ظریف بـه علت ریزش طبقهٔ فوقانی ساختمان درون مـیان آوار و خاک باقی مانده‌است.
در این گچ بری‌ها نقش‌های برجسته‌ای از تصویر انسان و حیوان و برخی نقوش تزئینی موجود هست که از نظر سبک کار دورهٔ سلوکی‌ها و اشکانیـان را بـه خاطر مـی‌آورد.
۱۶- آشپزخانـه:
در ابتدای زمـین‌های مربوط بـه روستانی بان زرده، بقایـای برج بزرگ مدوری بـه چشم مـی‌خورد. این برج کـه در افواه اهالی بـه آشپزخانـه شـهرت یـافته درون طرف چپ دیگر مسیل قریـه کـه آب رو باران‌های بهاره هست قرار گرفته‌است و درست مقابل آن درون طرف دیگر مسیل برجی کوچکتر تشخیص داده مـیشود. وجود این دو برج درون کنار یکدیگر این احتمال را ایجاب مـی‌کند کـه شاید اینجا دروازه اصلی ورود بـه قلعه یزدگرد و تأسیسات بان زرده باشد.
۱۷- دیوار دفاعی
این دیوار کـه از ارتفاعات ریجاب شروع مـیشود بعد از رسیدن بـه برج آشپزخانـه وضع ساختمانی خود را تغییر مـیدهد. بـه این معنی کـه از ریجاب که تا آشپزخانـه درون داخل دیوار آب روی قرار دارد کـه گوری (نـهر گبری) را از ریجاب که تا برج مـی‌آورده‌است. وضع جغرافیـایی محل و ساختمان مجری این مطلب را تأیید مـی‌کنند.
این دیوار از برجی کـه مقابل برج آشپزخانـه قرار دارد که تا خط الرأس کوه «شاه نشین» و سپس ذهاب ادامـه دارد ولی درون این فاصله فاقد مجرای سابق‌الذکر است. مصالح کلیـه این آثار از قلوه سنگ و ملاط بوده و ساختمان‌ها معرف کامل معماری عصر ساسانی مـی‌باشد.
۱۸- مقبره ابودجانـه:
ابودجانـه یکی از صحابه پیـامبر بود کـه در جنگ‌های بدر و احد حضور داشته‌است. مقبره ابودجانـه مربوط بـه صدر اسلام هست این اثر درون تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۵۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران بـه ثبت رسیده‌است.[۱۱]
۱۹- مقبره بابایـادگار:
یکی از بقاع متبرک پیروان اهل حق محسوب مـیشود کـه در روستای بان زرده واقع است. قدمت این اثر بـه قرن ۱۶ مـیلادی مـی‌رسد. از نظر معماری این بنا بـه صورت فضای مربع شکل کوچکی هست و بر روی آن گنبد مخروطی شکلی قرار گرفته‌است. سطوح داخلی و خارجی این بنا بـه وسیله ملاط گچ اندود شده‌است. این مقبره، یکی از زیـارتگاه‌های مـهم اهل حق به‌شمار مـی‌رود. بیشتر از این مشایخ درون اوایل حکومت صفویـان زندگی مـی‌د و در نوار مرزی ایران و عثمانی بـه ترویج مذهب اهل حق اشتغال داشتند. بـه اعتقاد اهل حق بابایـادگار تجلی روح حسین بن علی است.
۲۰- مقبره شیخ بایزی بستانی:
در حدود پانصد متر بالاتر از آتشگاه گمـهٔ ملک، آتشگاه دیگری قرار دارد. دیوار شمالی این آتشگاه و گنبد آن تقریباً سالم مانده‌اند ولی دولچکی شمال شرقی و غربی و قسمتی از دیوار آن فرو ریخته‌است. درون داخل این آتشگاه دو قبر اسلامـی درون کنار هم دیده مـی‌شوند کـه اهالی محل یکی از آن‌ها را قبر شیخ بایزی معرفی مـی‌کنند.
۲۱- مسجد عبدالله بن عمر:
مسجد عبدالله بن عمر، از نخستین مساجد ساخته شده درون ایران - ریجاب - کرمانشاه - ایران
در وسط روستای ریجاب قدیم (ریجاب بالا) مسجدی مستطیل شکل کـه از قلوه سنگ و ملاط ساخته شده، قرار گرفته‌است. این بنا از ابنیـه‌های قبل از اسلام بوده کـه در روزگار اسلامـی بـه مسجد تبدیل شده‌است. محققین بنای این مسجد را بـه عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم نسبت مـی‌دهند. محراب مسجد بر خلاف تمام مساجد اسلامـی از دیوار جنوبی بیرون نیـامده هست بلکه بـه وسیله گچ بری بـه دیوار مسجد اضافه شده و کاملاً از دیوار متمایز است.
مناره مسجد مدت‌ها بعد از بنای مسجد ساخته شده‌است. آن را بر روی بام مسجد درون زاویـهٔ جنوب غربی ساخته‌اند. سبک معماری مناره شباهتی بـه برج‌های خاموشی عموماً و به خصوص بـه برج خاموشی ریجاب دارد.
منبر مسجد پشت بـه محراب ساخته شده و از سنگ و گچ بنا گردیده‌است و دارای ۵ پله مـی‌باشد. ظاهراً این مسجد اگر از مسجد «تاریخانـه» دامغان کـه قدیمـی‌ترین مسجد ایران است، قدیمـی تر نباشد بعید نیست مقارن با بنای آن ساخته شده باشد.
این مسجد بـه مرور زمان ۹۰ درصد تخریب و غیرقابل استفاده شده بود کـه توسط مـیراث فرهنگی درون سال ۱۳۷۰ بازسازی شد.
دیگر آثار تاریخی منطقه عبارتند از: گنبد کلایی (ساسانی)، باباشیخ، (ساسانی)، نـهر گبری (جوگوری)، نقاره خانـه، آشیـابا و چند کتیبه حجاری شده درون دره هونـه و پل دروازه مربوط بـه دوره ساساتی.
بنای ریجاب مربوط بـه دوره ایلخانی هست و درون شـهرستان دالاهو، بخش مرکزی، ۱ کیلومتری شمال شرق روستای شالان واقع شده و این اثر درون تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۷۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران بـه ثبت رسیده‌است.[۱۲]
تبدیل شدن بـه شـهر
دکترفلاحت پیشـه نماینده قبلی این حوزه درزمان انتخابات مجلس قولی بـه مردم ریجاب داده بودمبنی برآنکه روستای آنـهاراتبدیل بـه شـهرکندوآخرهای دوره نمایندگیش بالاخره موفق شدبه قولش عمل کندوبا پیگیریـهاوپیشنـهادش بـه وزارت کشور جمـهوری اسلامـی ایران و مصوبه هیئت وزیران درون تاریخ ۱۴ مـهر ماه ۱۳۹۰هجری شمسی طی تقسیمات کشوری بـه روستای ریجاب بـه شـهر ریجاب تغییر یـافت. شـهر ریجاب متشکل از روستاهای باباجانی شاهمراد، شـهرک بالا و پایین، بانمزاران و شالان مـی‌باشد؛ و سایر روستاهای دهستان ریجاب درون تابعیت شـهر ریجاب قرار دارند.[۱۳]
هم چنین درون تاریخ ۳۰ فروردین ۱۳۹۳ شـهرداری ریجاب افتتاح و نخستین شـهردار ریجاب نیز معرفی گردید.[۱۴]
نگارخانـه
دره هونـه کـه برخی از اهالی آن را دره اژدها نیز مـی‌نامند
نمایی از طبیعت داخل دره هونـه
مقبره بابایـادگار درون روستای زرده
مقبره ابودجانـه یکی از یـاران پیـامبر اسلام
نمایی از رودخانـه خروشان الوند
منابع
↑ «خبرگزاری ایسنا».
↑ «تحلیل و ارزیـابی پتانسیل‌ها و راهبردهای توسعه اکوتوریسم درون منطقه ریجاب (استان کرمانشاه)».
↑ «منطقه نمونـه گردشگری ریجاب».
↑ «برگی زیبا از طبیعت درون ریجاب کرمانشاه».
↑ «ریژاو نیوز».
↑ «لغتنامـه دهخدا)».
↑ سرشماری جمعیت و خانوار که تا سطح آبادی - ۱۳۹۰
↑ ۸٫۰۸٫۱ «چشم‌انداز گردشگری منطقهٔ ریجاب)».
↑ «نگاهی بـه چشم‌اندازهای گردشگری منطقه ریجاب استان کرمانشاه)».
↑ «قلعه یزدگرد ریژاو درون فهرست موقت مـیراث جهانی قرار مـی‌گیرد)».
↑ «دانشنامـه تاریخ معماری ایران شـهر».
↑ «دانشنامـهٔ تاریخ معماری ایران‌شـهر». سازمان مـیراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی درون ۲۳ اکتبر ۲۰۱۵. بازبینی‌شده درون ۱۹/۵/۲۰۱۱.
↑ «پورتال استانداری کرمانشاه».
↑ «گزارش تکمـیلی از مراسم افتتاحیـه شـهرداری و معارفهٔ شـهردار ریژاو».
پیوند بـه بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر به منظور
ریجاب دارد.
- برگی زیبا از طبیعت درون ریجاب کرمانشاه - ایسنا
- پایگاه اطلاع‌رسانی شـهرداری ریجاب
- ریجاب بهشت گردشگری استان کرمانشاه - باشگاه خبرنگاران
شـهرستان دالاهو
مرکز: کرند غرب
بخش مرکزی
ریجاب
باباجانی شاهمراد • بان مزاران • دارابی • شالان • ژالکه حسین • باباجانی عبدالمحمد • شـهرک ریجاب • کوشکری • داراب • زرده • سیدمحمد • قلقله •
بیونیج
آسیـاب تنوره • بیـامـه • ده جامـی • ده کهنـه • ریسانی • سرتنگ • سیدباقر • شیخ حسن • کنـه هر • ویله
حومـه کرند
سرچقا • طلسم • گاودانـه خور • گاوسور • هوکانی • چشمـه سفید • حریر • حصیل قنبره • خسروآباد • سلیمان‌آباد • علی‌آباد کرند • سرخه‌دیزه • سرمـیل • شیره‌چقا • مـیان‌تنگ • ورگنبد • هلته • شـهرک هلته
بخش گهواره
شـهرها ---->
گهواره
قلخانی
ازمـه مـیران • باباکوسه سفلی • باباکوسه علیـا • بان شیروان • بان یـاران تیمور • بان یـاران مـیرزاحسین • بان‌سولاب حاتم • بان‌سولاب شیرزاد • بان‌سولاب شیرمحمد • بان‌سولاب کلب‌علی • بان‌سولاب نام خاص • بانی بید • بروند سفلی • بروند علیـا • بریشاه بیگ‌مراد • بریشاه خوبیـار • بویـان • بیـامـه سفلی • بیـامـه علیـا • بیراق‌وند • بیله‌هو سفلی • بیله‌هو علیـا • بی‌نـهر سفلی • بی‌نـهر علیـا • تازه‌آباد مولائی • چالاب قتکه بارس • داره‌رش محمدسلطان
• درمران سفلی • درمران علیـا • دره نیجه • درویت • دشت مورت سفلی • دشت مورت علیـا • دنگه خدایـار • دوشمـیان • زاغه بزرگ قلعه رنجبر • زاوله سفلی • زاوله علیـا • شویل صادق خان • علی بارانی • قلعه دومـی زر • قلعه‌زنجیر سفلی • قلعه‌زنجیر علیـا • کامران رحمان • کامران‌بیگ رضا • گردکان‌کوره • گزن • گورگاورز • مله یعقوب • موالی نجف چالاوه • مـیر هواریـاری
گورانی
باباشاه احمد • بان زلان بالا • بان نخود • بان یـاران امـیرحق مراد • بان یـاران عزیزمراد • بان‌زلان سفلی • بریـه خانی • بیموش • پشت‌تپه • تختگاه جهانبخش • تختگاه حسین سلطان • تختگاه صفیـار سلطان • تختگاه صورت خانم • ترکه سفلی • توت‌شامـی • توکان • جاماسب • چشمـه سیدیعقوب • چشمـه‌سفید سفلی • چغابور رحمان • چغابور کاکی • چقابور دارابی • چقاچوبین • خله‌کفش سفلی • خله‌کفش علیـا • خلیفه‌ها • درگه • روکوان • زوله • سرآسیـاب • سرتختگاه • شاه‌مار بابامراد • شاه‌مار مـیرزامراد • صفرشاه • علیکه • قلعه‌قاضی سفلی • قلعه‌قاضی علیـا • کچکبل سفلی • کچکبل علیـا • کلینـه پایدار • کنـه رشید الله فقید • کنـه رشید باباخان • کنـه رشید عرب • کنـه رشید گل‌مراد • گل انجیر • گوراجوب باباکرم • گوراجوب زیدعلی • گوراجوب قشلاق • گوراجوب مرادبیگ • مله‌کبود • نرژی • نیلک • هیورود • ویله
استان کرمانشاه
مرکز
شـهرستان‌ها
- اسلام‌آباد غرب
- پاوه
- ثلاث باباجانی
- جوانرود
- دالاهو
- روانسر
- سرپل ذهاب
- سنقر
- صحنـه
- قصر شیرین
- کرمانشاه
- کنگاور
- گیلانغرب
- هرسین
شـهرها
- ازگله
- اسلام‌آباد غرب
- بانـه‌وره
- باینگان
- بیستون
- پاوه
- تازه‌آباد
- جوانرود
- حمـیل
- رباط
- روانسر
- ریجاب
- سرپل ذهاب
- سرمست
- سطر
- سنقر
- سومار
- شاهو
- صحنـه
- قصر شیرین
- قلعه
- کرمانشاه
- کرند غرب
- کنگاور
- کوزران
- گهواره
- گودین
- گیلانغرب
- مـیان‌راهان
- نودشـه
- نوسود
- هرسین
- هلشی
جاذبه‌های گردشگری
- آبشار پیران
- پناهگاه حیـات‌وحش بیستون
- تپه چیـاجانی
- تپه گنج‌دره
- تکیـه بیگلربیگی
- تکیـه معاون‌الملک
- تندیس هرکول
- چشمـهٔ بل
- چشمـهٔ ریزه
- چهارقاپی
- خانـه خواجه باروخ
- درخت رحمت
- دکان داوود
- کوه آتشکده
- کوه شاهو
- کوه ماکوان
- رود زمکان
- رود سیروان
- رود لیله
- ریجاب
- سرآب بیستون
- سرآب روانسر
- سرآب نیلوفر
- سرآب نجوبران
- شکارگاه خسرو پرویز
- روستای شمشیر
- طاق بستان
- طاق گرا
- غار پراو
- غار دواشکفت
- غار سنگی خالو حسین کوهکن
- غار شکارچیـان
- غار قوری‌قلعه
- غار کاوات
- غار ورواسی
- فرهادتراش
- کاخ خسرو
- کتیبه بیستون
- کتیبه گودرز
- گودین‌تپه
- گوردخمـه اسحاق‌وند
- گوردخمـه سرخ‌ده
- دخمـه مادها
- مسجد جامع شافعی
- مسجد جامع کرمانشاه
- مسجد عبدالله بن عمر
- مسجد عمادالدوله
- مسجد هاشمـی کرمانشاه
- منطقهٔ گردشگری مـیگوره
- منطقه حفاظت‌شده بوزین و مرخیل
- منطقه حفاظت‌شده قلاجه
- منطقه حفاظت‌شده ملوسان
- منطقه حفاظت‌شده کوسالان و شاهو
- نیـایشگاه آناهیتا
نوشتارهای مرتبط
- تاریخ کرمانشاه
- گاهشمار تاریخ استان
- فهرست آثار تاریخی
- فهرست جاذبه‌های گردشگری